یکی از ابزارهایی که به وسیله آن به گسترش علم کمک میشود، نگارش مقاله و چاپ آن است.برای نگارش و انجام مقاله علمی باید اصول و قواعد خاصی را رعایت کرد و از روش‌های رایج در مجامع علمی استفاده کرد.به همین منظور در این مقاله سعی کرده ایم ترتیب نگارش مقاله را توضیح دهیم.
– بخشهای اصلی یک مقاله را چگونه بنویسیم؟
تحقيقي كه يك محقق انجام ميدهد از اهميت زيادي برخوردار است و ممكن است تعداد زيادي از افراد آن را مطالعه كنند. روي اين اصل مقاله اي كه از كار محقق منتشر ميشود بايد به شكل قابل قبول و منطقي تنظيم و همه استانداردهاي لازم در آن رعايت شود. به عبارت ديگر يك مقاله علمي ره آورد تجربه و تمرين در سازماندهي فكري است . به اين معني كه نويسنده ی مقاله مي آموزد تا نتايج پژوهشهاي خود را به شكل منظم (سيستماتيك) طبقه بندي كند و به ساده ترين روش بيان كند .به طور کلی هر مقاله پژوهشی شامل اجزای اصلی زیر است:
عنوان
نام نویسنده یا نویسندگان
اطلاعات تماس
چکیده
واژگان کلیدی
مقدمه
مبانی نظری تحقیق
روش تحقیق
یافته های تحقیق
بحث و نتیجه گیری
فهرست منابع
1- عنوان مقاله
عنوان مناسب ، بايد اطلاعاتي در مورد محتواي مقاله در دسترس خوانندگان قرار دهد به عبارتي بايد مفهوم اصلي پژوهش را نشان دهد و به طور خلاصه مضمون اصلي پژوهش و متغيرهاي اصلي و رابطه آنها را با هم مشخص كند .
عنوان مقاله بايد كوتاه ، دقيق ، رسا و جذاب باشــد . عنوان بايد به گونه اي انتخاب شــود كه نظر خوانندگاني را كه ابتدا فهرست مطالب را مرور ميكنند جذب و جلب نمايد . از عباراتي چون «بررسي هاي انجام شده بر …» يا «مطالعه …» و غيره استفاده نگردد . بعضي مجلات يا ويراستاران تعداد كلمات يا حروف مورد استفاده در عنوان مقاله را بـسيار محدود ساخته اند (براي مثال 10 كلمه يا كمتر).
در صفحه عنوان مقاله به دنبال عنوان پژوهش نام مؤلف يا مؤلفان ذكر ميشود و در سطر زير آن نام مؤسسه ، بخش ، دانشكده يا دانشگاهي كه هر يك از مؤلفان يا پژوهشگران در آن مشغول به كار هستند ، درج ميشود.
ترتيب قرار گرفتن نام مؤلفان به دنبال يكديگر بايد متناسب با ميزان همكاري آنان در انجام پژوهش باشد . يعني ابتدا نام كسي كه بيشتر از همه در اجراي پژوهش نقش داشته ذكر ميشود ، بعد نام كسي كه از اين لحاظ بعد از نفر اول قرار دارد … اما اگر ميزان مشاركت همه افراد در اجراي پژوهش يكسان است اسامي آنان به ترتيب حروف الفبا به دنبال هم قرار ميگيرند . در صفحه عنوان مقاله ، بايد عنوان مكرر كه خلاصه شده اي از عنوان اصلي است ، ذكر شــود. اين عنوان در سرصفحات مقاله درج خواهد شد .
2- نویسندگان و آدرس ها
اسامی نویسندگان و همکارانی که در مطالعه شرکت داشته اند باید بطور کامل ذکر شود. همچنین نویسنده اصلی که مسئول ارتباط با خوانندگان است باید مشخص شده و آدرس کامل پست الکترونیکی (ای میل) وی در اختیار خوانندگان قرار گیرد.
3- چکیده تحقیق
چکیده پس از عنوان بیشتر از سایر بخشهای یک مقاله خوانده میشود و در چکیده قسمت های مختلف مقاله شامل مقدمه، اهداف، روشها و نتایج تحقیقق بصورت خلاصه ذکر می شود. متن بسیاری از مقاله ها به طور کامل در دسترس ما نیست و گاهی فرصت برای خواندن تمام مقاله نداریم و از این رو چکیده مقاله اهمیت زیادی دارد. در اکثر مجلات تعداد کلمات چکیده 150 تا 250 کلمه محدود است.
در مجلات علمي چكيده و خلاصه مشابه يكديگرند ، هر چند معناي آنها در فرهنگ لغات با يكديگر متفاوت است . مجلات يكي از دو نام را بر ميگزينند. در آغاز مقاله پژوهشي خلاصه اي بسيار فشرده از مراحل و نتايج پژوهش آورده ميشود . چكيده به خواننده كمك ميكند تا به سرعت از محتواي مقاله آگاه شود . اغلب خوانندگان ابتدا چكيده يك مقاله را مطالعه ميكنند و بر اساس برداشتهاي خود تصميم به مطالعه مقاله ميگيرند . به عبارت ديگر ، خلاصه به مانند ويترين هر مقاله عمل ميكند . بنابراين سعي كنيد چكيده را گيرا بنويسيد و نكات اصلي پژوهش را در آن منظور كنيد . چكيـده بايـد يافتـه هـاي مهـم پـژوهش را بـه طـور خلاصـه ارائـه دهـد و هر چند كوتاه اسـت امـا بايـد متضمن نكات اصلي باشد . براي تهيه چکیده بايد ضوابط هر مجله را رعايت كنيد.
4- چهار بخش عمده هر چكيده عبارتست از :
هدف (objective, introduction) : در اين قسمت موضوع پژوهش و هدف تحقيق در صورت امكان در يك يا دو جمله بيان ميگردد.
روش بررسي (methods) : در اين قسمت آزمودني ها با ذكر ويژگيهاي ضروري مانند روش نمونه گيري ، تعداد ، نوع ، جنس و مانند آنها مشخص ميشوند .
همچنين روش آزمايش ، شامل ابزارها و دستگاهها ، شيوه جمع آوري دادهها ، نام آزمونهاي آماري و ساير موارد ضروري بيان ميگردد.
نتــايج (results) : در اين قــسمت يافتــه هــا كــه شــامل ســطح معنــي دار آمــاري اســت و نتــايج اصلي به دســت آمده در حد امكان در يك يــا دو جمله بيان مـيگردد . از صفات مبهم استفاده نكنيد.
بحث (conclusion) : تفسير نتايج از نظر اهميت و كاربردهاي احتمالي در اين قسمت و تا حد امكان در يك يا دو جمله بيان ميگردد .
5- واژگان کلیدی
بهترین عبارت برای انتخاب وازگان کلیدی، عبارتی است که در قدم اول به عنوان مقاله شما مرتبط باشند و در قدم دوم عباراتی باشند که سایر پژوهشگران برای جستجوی مقاله از آنها به وفور استفاده می‌کنند.برای نوشتن کلید واژگان یک مقاله حتماً به دستورالعمل معرفی شده توسط مجله دقت کنید. به طور معمول تعداد این واژه ها حدود 6-5 کلمه در نظر گرفته می شود.
بايد اطمينان حاصل كنيد كه اين واژه ها تا حد امكان اختصاصي باشند تا خوانندگان مقاله به خوبي بتوانند بر آن تمركز يابند. از ارائه عناوين كلي خودداري كنيد .
6- مقدمه
مقدمه يكي از بخشهاي يك مقاله علمي است كه همچون دريچه‌اي، خواننده را از دنياي بيرون به دنياي درون مقاله مي‌برد و در حكم نقشه راه براي خواندن كل مقاله مي باشد. هدف اصلي از بيان مقدمه پاسخ به اين سوال است كه «چرا پژوهش انجام شده است».
مقدمه یک مقاله پژوهشی ضمن بیان مسئله و تشریح موضوع به آن مسئله پاسخ میدهد که ارزش مطالعه حاضر برای انجام آن چه بوده است. در حقیقت با مطالعه مقدمه یک مقاله پژوهشی، خواننده با مسئله تحقیق آشنا شده و ضرورت انجام پژوهش را درک میکند. متن مقدمه باید روان باشد و حتی الامکان به صورت خلاصه و حداکثردر 2 صفحه تایپ شود.
7- مبانی نظری تحقیق
در بخش مبانی نظری، به‌منظور روشنگری مفاهیم نظری و هویت مفهوم، با برشمردن ویژگی‌ها و ابعاد آن ، تعاریف و تاریخچه موضوع تحقیق اقدام به ارائه این بخش می‌نمایید. بدین نحو که مفاهیم اصلی و بنیادی مربوط به پژوهش خود را مشخص نموده و با بهره‌گیری از آثار و نوشته‌های اندیشمندان و نویسندگان مختلف و حتماً با استناد و با رعایت نظمی معقول، به توصیف و تشریح این مفاهیم در چارچوب علمی می‌پردازید.
نویسنده مقاله باید بر ادبیات تحقیق مسلط بوده و مبانی نظری موضوع تحقیق خود را به طور مختصر ولی کاربردی بیان نماید. مبانی نظری تحقیق باید با استناد و ارجاع علمی آورده شود. یک مقاله خوب باید بخش مبانی نظری قابل قبولی داشته باشد.
8- روش تحقیق
در این قسمت از مقاله چگونگی و روش انجام پژوهش توضیح داده می شود. همچنین نمونه های مورد بررسی، چگونگی نمونه گیری، جامعه هدف، مراحل اجرائی پژوهش و نحوه تجزیه و تحلیل داده ها ذکر می شود. در این قسمت در مورد تغییر بیشتر بحث شده و روش اندازه گیری و میزان دقت و چگونگی کنترل آنها بیان می شود.
9- یافته های تحقیق
در مواردی که از روش ها و آزمون های آماری برای بررسی نتایج و تحلیل داده ها استفاده شده باشد، باید نوع آن نیز ذکر شود.
در اين بخش نوع پژوهش براساس هدف و ماهيت معرفي مي شود. همچنين نحوه گردآوري داده ها بيان مي شود. معمولا پژوهش هاي علمي از روش هاي مطالعه ميداني و کتابخانه اي براي گردآوري داده ها و اطلاعات استفاده مي کنند. همينطور جامعه آماري و در صورت لزوم نمونه آماري معرفي مي شوند.استفاده از اعداد، جداول و نمودارها کمک ارزنده ای به ارائه مطلب بطور ساده تر می نماید اما لازم است داده های جداول و نمودارها به طور کامل تشریح شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند. سپس گزاره هاي پژوهش ( فرضيه ها يا سوالات ) ارائه مي گردد. همچنين آزمونهای آماری مورد استفاده و نرم افزار تجزيه و تحليل داده ها نيز معرفي مي شود. به بحث مقدمه ای بر روش تحقیق رجوع کنيد.
10- بحث و نتیجه گیری
بسیاری از مقالات به دلیل اشکال و اشتباهات بخش «بحث» توسط سردبیران ژورنال رد می شوند. با وجود این که ممکن است داده های مقاله معتبر و جالب توجه باشند، حتی این احتمال نیز وجود دارد که به دلیل تفسیر مبهم و نامفهوم داده ها در بخش «بحث»، مقاله مورد پذیرش قرار نگیرد.
در این قسمت به تفسیر نتایج ارائه شده می پردازیم. همچنین می توان به مقایسه نتایج به دست آمده از مطالعه حاضر با نتایج سایر مطالعه ها پرداخت و با توجه به مجموعه شواهد نتیجه گیری نمود. در صورت لزوم می توان پیشنهادهایی برای انجام مطالعات بهتر و کامل تر در آینده ارائه داد.
11- فهرست منابع
در پایان لازم است کلیه منابعی که در تحقیق مورد استفاده قرار گرفته اند، به شیوه ای مطلوب ذکر شوند. شیوه نگارش منابع در نشریات مختلف متفاوت است و بهتر است از راهنمایی این نشریات و شرایط نگارش مقالات کمک بگیریم.
– نحوه نوشتن منابع (منبع نویسی) در مقاله | رفرنس نویسی برای مقاله
یکی از مراحل مهمی که هنگام نوشتن یک مقاله باید به درستی آن را انجام دهید، منبع نویسی در مقاله است. نحوه نوشتن منابع در مقاله مانند بسیاری از مراحل دیگر مقاله نویسی دارای اصول و استانداردهای منحصر به فرد است که باید با دقت رعایت شود. از آنجایی این موضوع، دغدغه مشترک بسیاری از محققین و پژوهشگران است و اساتید راهنما نیز با دانشجویان خود بر سر رعایت نحوه منبع نویسی در مقاله مجادله بسیار دارند، در این مقاله قصد داریم درباره اهمیت رعایت این موضوع و شیوه‌های مختلف انجام آن، اطلاعات مهمی را با شما به اشتراک بگذاریم.
– اهمیت منبع نویسی در مقاله
مسئله نحوه ارجاع دادن یا Citation Style در مقالات رسمی از آنجایی اهمیت پیدا میکند که تمامی اطلاعات موجود در تمامی مقالات علمی و پژوهشی دارای حق صیانت از سرقت ادبی هستند و بنابراین، هر گونه استفاده از مقاله نوشته شده بدون ارجاع رسمی و صحیح به آن، مشمول سرقت ادبی شده و می‌تواند تبعات ناگوار و بعضاً غیر قابل جبرانی را برای یک محقق، استاد راهنما و حتی نشریه‌ای که مقاله مربوطه را منتشر میکند، داشته باشد.
برای جلوگیری از این گونه سوءاستفاده‌ها در دنیای علمی، تمامی محققان و نویسندگان موظف هستند که هر گونه استفاده مستقیم و غیر مستقیم از منبعی دیگر را در مقاله خود ذکر کنند و این ذکر منبع می‌تواند به شکل‌های مختلفی انجام گیرد. امروزه موتورهای جستجوی قدرتمند و وب سایت‌های مرجع (که دارای بانک بزرگی از تمامی مقالات نوشته شده در یک یا چند حوزه خاص هستند) ، کمک می‌کنند که سرقت یابی به آسانی انجام گیرد و بنابراین، تنها راه نجات عواقب سرقت ادبی ناخواسته، این است که نحوه منبع نویسی در مقاله را به خوبی فرا بگیرید.
– آشنایی با نحوه منبع نویسی در مقاله
برای نوشتن منابع در یک مقاله، استانداردهای مختلفی وجود دارد که انتخاب یکی از این استانداردها بستگی به حوزه علمی و موضوع مقاله شما و همچنین ژورنال هدف شما خواهد داشت. به طور کلی، منبع نویسی در مقاله به یکی از دو روش زیر انجام می‌گیرد:
منبع نویسی درون متن
منبع نویسی خارج از متن
حالت اول معمولاً زمانی انجام می‌گیرد که شما بلافاصله پس از استفاده از یک منبع خاص، در داخل پرانتز، نام منبع را ذکر می‌کنید. حالت دوم می‌تواند شامل پاورقی‌ها و یا فهرست منابع در انتهای مقاله باشد. در ادامه، درباره انواع روش‌های مرسوم و چگونگی استفاده از آنها در هر دو حالت فوق، صحبت خواهیم نمود.
آشنایی با انواع شیوه‌های استاندارد ارجاع دهی در مقالات
روش‌های استاندارد منبع نویسی در مقاله
در این قسمت به معرفی انواع روش‌های استاندارد برای استناد به منابع دیگر خواهیم پرداخت.
MLA
این شیوه منبع نویسی در مقاله اغلب در مقالات حوزه علوم اجتماعی و زبان شناسی استفاده میشود. برای نوشتن منبع به این روش باید بر اساس قاعده زیر عمل کنید (دقت کنید که تمامی علامت‌ها دارای اهمیت هستند) :
نام خانوادگی، نام. “نام مقاله”. نام نشریه و سال انتشار: شماره صفحه
و این ترتیب، عیناً در منابع انگلیسی نیز مصداق دارد. اگر هم منبعی که می‌خواهید به آن ارجاع دهید، یک کتاب باشد، می‌توانید به روش زیر این کار را انجام دهید:
نام خانوادگی، نام. عنوان کتاب (با فونت ایتالیک) . نام مترجم یا ویراستار. انتشارات و سال انتشار: شماره صفحه
APA
این شیوه منبع نویسی توسط انجمن روانشناسی آمریکا پایه گذاری شد و یکی از رایج‌ترین روش‌های مورد استفاده است. اغلب مقالات حوزه علوم اجتماعی به این شیوه منبع نویسی می‌شوند. از این شیوه می‌توانید هم برای منبع نویسی داخل متن و هم منبع نویسی انتهای مقاله استفاده کنید. روش کار در نحوه منبع نویسی مقاله به سبک APA ساده‌تر است. برای انجام این کار داخل متن کافی است نام خانوادگی شخص و سال انتشار تحقیق یا کتابش را با یک ویرگول در میان ذکر کنید. به عنوان مثال: (تقوی، 1391) . همچنین اگر از این روش در انتهای مقاله و در بخش رفرنس‌ها استفاده می‌کنید، باید به این ترتیب عمل کنید:
مولف یا مولفان؛ سال انتشار؛ عنوان مقاله یا کتاب؛ ژورنال یا انتشارات مربوطه.
Chicago
شیکاگو نیز یکی دیگر از رایج‌ترین روش‌های منبع نویسی در مقالات علمی، تخصصی و دانشگاهی است که اغلب در منبع نویسی انتهای مقالات برای پروژه‌های کنفرانس و پایان‌نامه‌های علمی دانشگاهی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای استفاده از این روش ارجاع در درون مقاله، کافی است نام مولف و سال انتشار مقاله را داخل پرانتز بدون هیچ نشان میانی بنویسید. به عنوان مثال: (تقوی 1391) و اگر تعداد مولفین بیش از یک نفر بود، تنها بین نام آنها ویرگول می‌گذاریم. به عنوان مثال: (تقوی، مهدوی، ایزدی 1391) . همچنین برای ارجاع در انتهای مقاله و در بخش منابع، باید به روش زیر عمل کنیم:
نام خانوادگی. نام. سال انتشار. عنوان مقاله. نام نشریه. شماره نشریه (دوره چاپ) : شماره صفحه.
Harvard
ارجاع دهی به شیوه هاروارد، از بسیاری نظرها شباهت زیادی به روش APA دارد و تفاوت‌های میان آنان جزئی است. این روش معمولاً برای مقالات حوزه اقتصاد به کار می‌رود و منابع کمی هم درباره چگونگی ارجاع به این سبک، صحبت کرده‌اند. آنچه روش رفرنس دهی در مقالات به شیوه هاروارد را پر اهمیت میکند، ژورنال‌های معتبری هستند که این شیوه را می‌پسندند. شیوه کار درون مقاله مانند روش APA است و در داخل پرانتز، نام مولف یا مولفان به همراه سال انتشار مقاله‌شان ذکر میشود و برای رفرنس دهی انتهای مقاله، قاعده زیر را پیش خواهیم گرفت:
نام خانوادگی، نام. (تاریخ انتشار) . موضوع. شهر: ناشر، شماره صفحه.
منابع :
https://sina-pub.ir/.post/bkhshhai-asli-ik-mkalh-ra-chgonh-bnoisim0gtQ
https://isiarticles.com/blog/30
تهیه کننده : علیرضا سینی چی ( کارشناس ارشد زبانشناسی ) – معاون فن آوری دبیرستان
تایید کننده : محمدامین فرشچی ( دکترای آموزش زبان انگلیسی ) – دبیر زبان انگلیسی