آیا می‌دانستید؟
ناحیه‌ی بروکا یعنی واحد تولید گفتار در مغز، همچنین در بیان افکار به شکل واژه کمک می‌کند .
مغز انسان که محل بیش از 100 میلیارد نورون می‌باشد، پیچیده‌ترین اندام بدن ما محسوب می‌شود. که بر روی عملکردهای مختلف بدن کنترل کاملی دارد. مغز به نواحی و یا مناطق مختلفی تقسیم می‌شود که اداره‌ی وظایف خاصی از بدن را برعهده دارند. در مغز مناطقی وجود دارد که تجزیه و تحلیل آنچه گفته می‌شود را عهده‌دار بوده و همچنین به تولید گفتار رسا و فصیح کمک می‌کنند. آنها را در زیر مورد بحث قرار داده‌ایم:
ناحیه‌ی بروکا و ناحیه‌ی ورنیکه که مشتمل بر نورون‌های حرکتی بوده، واحدهای پردازش زبان در مغز می‌باشند که به فهم یا درک زبان کمک کرده و همچنین به ما اجازه‌ی برقراری ارتباط درست و صحیح را می‌دهند. این دو ناحیه مراکز زبان مغز بوده و عملکرد مناسب آنها به لحاظ درک و صحبت به هر زبانی بسیار اهمیت دارد.
هر دو این مناطق به وسیله‌ی arcuate fasciculus یعنی الیاف عصبی کمانی یا دسته‌ای از رشته‌های عصبی به یکدیگر اتصال می‌یابند به طوری که از طریق آنها اطلاعات پردازش یافته از منطقه ورنیکه به منطقه بروکا ارسال می‌شود. اجازه دهید در مورد تفاوت میان این دو منطقه از مغز بیشتر بدانیم.
ناحیه‌ی بروکا در مقابل ناحیه‌ی ورنیکه
عملکرد
♦ عملکرد ناحیه‌ی بروکا این است که اطمینان حاصل شود گفتار رسا و شیوا بوده، به گونه‌ای که توسط شنونده قابل درک باشد.
♦ درک آنچه گوینده گفته است وظیفه اصلی ناحیه‌ی ورنیکه می‌باشد. این کار پردازش و تفسیر زبان دریافت شده از گوینده را شامل می‌شود. به عبارت ساده، وظیفه‌ی پیچیده‌ی درک گفتار توسط ناحیه‌ی ورنیکه انجام می‌شود.
محل قرارگیری
♦ ناحیه‌ی بروکا در لوب فرونتال (پیشانی) چپ left frontal lobe ، در نزدیکی قشر حرکتی اولیه قرار دارد.
♦ ناحیه‌ی ورنیکه در لوب گیجگاهی چپ left temporal lobe ، بسیار نزدیک به قشر شنوایی یعنی منطقه مربوط به شنوایی قرار دارد. قشر شنوایی خروجی خود را به ناحیه‌ی ورنیکه ارسال می‌کند.
اهمیت
♦ ما تنها زمانی می‌توانیم به درستی به شیوه‌ای معنادار صحبت کنیم که ناحیه‌ی بروکا به درستی عمل کند. بیان درست کلمات به گونه‌ای که در لحظه‌ی سخن گفتن قابل درک و معنادار باشد، وظیفه عمده این بخش از مغز است.
♦ ناحیه‌ی ورنیکه مسئول درک و فهم زبانی است که می‌شنویم. این ناحیه اساساً به ما اجازه می‌دهد تا اظهارات و سخنان گوینده را درک کنیم.
اختلال
♦ زبان پریشی بروکا Broca’s aphasia عارضه‌ای است که در آن بیمار قادر نیست به روانی و رسایی صحبت نماید. به عبارت ساده، فرد در ارتباط کلامی و یا نوشتاری با مشکل روبرو است. بنابراین بیمار با وجود آنکه می‌داند چه می‌خواهد بگوید و یا انتقال دهد، اما قادر به ابراز خود نیست. او به طور معناداری صحبت می‌کند، اما به شیوه‌ی شروع و پایان start-and-stop manner یا به صورت تلگرافی صحبت می‌کند؛ هرچند، در بسیاری مواقع، عباراتی که این بیماران ادا می‌کنند مملو از اشتباهات دستوری است. گفتار آهسته، غیرمداوم، با مکث طولانی بین کلمات همراه است.
♦ زبان پریشی ورنیکه Wernicke’s aphasia عارضه‌ای است که در آن بیمار می‌تواند به رسایی و روانی صحبت کند، اما قادر به درک معنای کلمات گفته شده نیست. بیمار حقیقتاً نمی‌تواند عبارت بیان شده توسط گوینده را درک کند. بنابراین، حتی اگر زبان گوینده قابل شنیدن باشد، بیمار در موقعیتی نیست که آن را درک کند. همچنین، حتی اگر گفتار بیمار شمرده و رسا باشد، به سختی از نظر شنونده دارای معنا است. مهارتهای نوشتاری نیز در این عارضه ضعیف می‌باشد.
خروجی
♦ خروجی ناحیه‌ی بروکا (که شامل تولید گفتار رسا و شیوا است) به قشر حرکتی، که حرکت لبها و زبان را کنترل می‌کند، منتقل می‌شود. حرکت زبان و لب بر طبق ورودی داده شده توسط ناحیه‌ی بروکا به قشر حرکتی هماهنگ می‌شوند.
♦ خروجی ناحیه‌ی ورنیکه (که پردازش زبان را شامل می‌شود) به ناحیه‌ی بروکا می‌رود. بنابراین، گفتار تولید شده هماهنگ با خروجی منطقه ورنیکه است. به طور خلاصه، تولید گفتار با ورودی فراهم شده توسط ناحیه‌ی ورنیکه هم‌بافت و قرینه خواهد بود.
منبع : راسخون
تهیه کننده : علیرضتا سینی چی ( کارشناس ارشد زبانشناسی )
تایید کننده : محمد امین فرشچی ( دکتری آموزش زبان انگلیسی )