اصل همکاری توسط گرایس مطرح شد و عنوان می دارد :
(( در مکالمه در هر مرحله ای که باشد چنان شرکت کنید که هدف مورد توافق تامین شود یا با سیر تبادل کلامی شما همسو باشد چهار اصل همکاری عبارت است از :
1) اصل رابطه : گفتار شما مرتبط با موضوع مورد بحث باشد
2) اصل کمیت : تا آن جا که ممکن است با اطلاعات کافی در مکالمه شرکت کنید، نه بیشتر و نه کمتر از حد لزوم
3) اصل کیفیت : آن چه را که نادرست است یا برای اثبات آن شاهد کافی ندارید بر زبان نیاورید و بکوشید که گفتار شما صحیح باشد .
4) اصل شیوه ی کلام : کلام شما واضح، مختصر و منظم باشد .
به جملات و مثال های داده شده زیر توجه کنید
* اگر فردی از شما بپرسد آیا مقاله درسی خود را تمام کرده ای ؟ شما در پاسخ بگویید امروز هوا خیلی سرد است شما با ندادن پاسخ درست، در واقع اصل رابطه را نقص کرده اید .
*ممکن است برای زدن طعنه و کنایه، اصل کیفیت را نادیده گرفت و چیزی را بر زبان آورد که مطمئن هستیم صحت ندارد . به عنوان مثال اگر کارمندی هر روز با تاخیر به سرکار خود برود، رییس اداره با مشاهده او می گوید : (( آفرین به این کارمند وقت شناس )) اصل کیفیت را نقض کرده است
*ممکن است شما به دوست خود به خاطر نمره امتحانش تبریک بگویید ، با وجودی که به نظر شما نمره خوبی کسب نکرده است، شما اصل کیفیت را نقص کرده اید .
*اگر یک نفر از نفر دوم بپرسد ساعت چند است ؟ و نفر دوم پاسخ دهد :
(( این ساعت را یک هفته پیش به قیمت گران خریده ام، مارک معروفی است . ساعت 8 بامداد است )) به دلیل دادن اطلاعات اضافی اصل کمیت را نقض کرده اید .
(( اگر بتوانی از او کار بکشی شانس آورده ای )) از آن جا که جمله مذکور را می توان به دو صورت تفسیر کرد :
الف ) او کارمند خوبی است باید از همکاری با او خوشحال شوی .
ب) به کار واداشتن او کار ساده ای نمی باشد .
در واقع رییس سابق با استفاده از ساختی مبهم، اصل شیوه همکاری را نقض کرده است .
منابع :
زبانشناسی همگانی، رضا خیر آبادی، انتشارات فرهنگ
نگاهی به زبان، ترجمه نسرین حیدری، انتشارات سمت
زبانشناسی ( در آمدی بر زبان و ارتباط ) مترجم : دکتر خسرو غلامعلی زاده، انتشارات دانشگاه رازی کرمانشاه
تهیه کننده : علیرضا سینی چی ( کارشناسی ارشد زبانشناسی ) مسئول فن آوری دبیرستان
تایید کننده : محمد امین فرشچی ( دکترای آموزش زبان ) دبیر انگلیسی دبیرستان